Şubat ayının başında, Cezayir’in Béjaïa vilayetinde yer alan Melbou kasabasının sahiline tonlarca çöp vurdu. Sosyal medyada paylaşılan fotoğraflar, adeta “plastik dalgası” gibi kıyıyı kaplayan bu kirliliğe dikkat çekerek yetkilileri harekete geçmeye çağırdı. Aslında bu manzara yeni değil; her kış aynı tablo yaşanıyor. Pet şişeler, cam şişeler, kutular ve diğer atıklar, bölgede yaşayan insanlar tarafından çevreye bırakılıyor ve sonunda denize ulaşıyor.
2 Şubat’ta Souk El Ténine ile Melbou arasında çekilen bir video yerel haber sitelerinde yayımlandı. Hemen ardından, Constantine Üniversitesi’nden Profesör Khaled Foudil ve aynı zamanda OXY-Jeunes Darguina adlı çevre derneğinin başkanı olan Foudil, Facebook üzerinden sahildeki “çevre felaketi”ni gösteren çarpıcı fotoğraflar paylaştı. Yerel basına konuşan Foudil, Béjaïa’daki şehirlerde atık yönetiminin yetersiz olduğunu belirterek acil çözüm çağrısında bulundu.
Foudil’e göre, sahile ulaşan çöplerin kaynağı çoğunlukla Béjaïa vilayeti. Oued Soummam ve Oued Agrioun nehirleri boyunca düzensiz çöp alanları bulunuyor. Yağmurlu havalarda bu atıklar nehirlere karışıyor, denize taşınıyor. Fırtınalı günlerde ise deniz bu çöpleri Melbou sahiline geri sürüklüyor. “Bu, doğanın intikamıdır” diyor Foudil.
Yerel yönetimlerin atıkları düzenli şekilde toplaması gerekirken, çoğu belediyenin yeterli maddi imkânı yok. Modern depolama ve geri dönüşüm tesisleri oldukça pahalı. Sonuç olarak, insanlar çöplerini kontrolsüz alanlara bırakıyor. Bu durum yalnızca denizi kirletmekle kalmıyor; toprak ve yer altı sularını da zehirliyor. Çöplükler dolduğunda belediye işçileri bunları yakıyor, ancak özellikle plastiklerin yanmasıyla ortaya çıkan zehirli duman, bölgede solunum hastalıklarına yol açıyor.
Yaz aylarında manzara biraz farklı. Belediyeler turizm sezonu için sahilleri temizliyor, ayrıca yağışın azlığı nedeniyle nehirler kuruyor ve çöpleri denize taşıyamıyor. Ancak kışın sorun tekrar büyüyor. Foudil’in derneği farkındalık kampanyaları düzenliyor, sahil temizliği yapıyor. Fakat toplanan çöpler yine aynı kontrolsüz alanlara götürüldüğünden kısır döngü sürüyor.
Foudil ve çevre gönüllüleri, Béjaïa’daki tüm şehirlerin işbirliği yaparak modern çöplükler kurmasını, geri dönüşüm ve ayrıştırma sistemlerinin geliştirilmesini talep ediyor. Şu an yalnızca kayıt dışı bir geri dönüşüm ağı var; bazı kişiler çöplüklerden plastik toplayarak geri dönüşüm şirketlerine satıyor. Ancak bu faaliyetlerin yasal ve sürdürülebilir hale gelmesi gerektiğini vurguluyorlar.
Ne yazık ki 2015’ten bu yana sorun çözülmedi; Melbou sahili hâlâ çöp yığınlarıyla boğuşuyor.